Regeneracja endometrium
Kluczowym czynnikiem dla implantacji zarodka i rozwoju ciąży jest prawidłowo funkcjonujące endometrium, którego regenerację wspomagamy w DeCure Medical Research.
Zdolność do zapłodnienia, rozwoju ciąży i porodu u 20-letniej zdrowej kobiety jest stosunkowo niska i wynosi 20% na cykl. Aby kobieta mogła zajść w ciążę, potrzebne są nie tylko gamety (komórka jajowa i plemnik), ale także odpowiednie środowisko, w którym zapłodniona komórka jajowa może się rozwijać. Środowiskiem tym jest endometrium.
Do tej pory nie jest znany dokładny mechanizm, dzięki któremu zarodek zagnieżdża się w endometrium. Najpopularniejsza teoria głosi, że dzieje się to za pośrednictwem sygnałów wysyłanych z zarodka do endometrium i odwrotnie, przy jednoczesnej supresji układu odpornościowego. Niezbędnym elementem tego procesu jest prawidłowa reaktywność błony śluzowej macicy, którą monitorujemy poprzez pomiar jej grubości w przezpochwowym badaniu USG. Dzięki zastosowaniu diagnostyki molekularnej i ekspresji 238 genów obecnych na powierzchni endometrium możliwa stała się indywidualna ocena „okna implantacyjnego”.
Wykonanie transferu zarodka w optymalnym dla niego momencie stało się podstawą do zwiększenia skuteczności procedury zapłodnienia pozaustrojowego.
Brak wzrostu endometrium i w konsekwencji brak jego reaktywności skutkuje powtarzającymi się niepowodzeniami implantacji zarodka, czyli sytuacją, w której prawidłowo uformowany i zdrowy zarodek nie zagnieżdża się w jamie macicy.
Istniejące metody leczenia obejmują:
- hormonalną terapię zastępczą (podawanie estrogenów)
- poprawę przepływu naczyniowego poprzez podawanie inhibitorów fosfodiesterazy typu 5 (sildenafil) – endo-drapanie endometrium
- kontrolowane uszkodzenie endometrium w celu stymulacji jego reaktywność
- macierzyństwo zastępcze – przeniesienie zarodka do ciała innej kobiety (metoda zabroniona w Polsce).
Opisane powyżej metody nie przyniosły oczekiwanych efektów terapeutycznych i ze zmiennym szczęściem są proponowane jako wiodące sposoby stymulacji wzrostu endometrium. W przypadku jatrogennego uszkodzenia endometrium standardem leczenia od lat jest histeroskopia. Malformacje w obrębie macicy są jedną z przyczyn ograniczających płodność. Szacuje się, że stanowią one około 5-10% przyczyn niepłodności kobiet. W tej grupie od 2% do 20% kobiet cierpi na zespół Ashermana lub zrosty wewnątrzmaciczne.
MSC - Mesenchymal Stromal Cells
Mezenchymalne komórki macierzyste
Prezentujemy przełomowe rozwiązanie w dziedzinie regeneracji tkanek, oparte na wieloletnich badaniach nad mezenchymalnymi komórkami macierzystymi (MSC). Wyniki naszych wysiłków znalazły uznanie wśród gremium naukowego i zostały opublikowane w literaturze fachowej.
Termin „mezenchymalne komórki macierzyste” (MSC – mesenchymal stromal cells) definiowany jest jako multipotencjalne komórki progenitorowe ze zdolnością do różnicowania i dojrzewania w komórki chrząstki, kości i tkanki tłuszczowej. Pełnią one funkcję pomocniczą dla innych komórek macierzystych w produkcji tkanki łącznej poszczególnych narządów i tworzą zrąb szpiku kostnego dla komórek krwiotwórczych. Mają również zdolność do modulowania funkcji układu odpornościowego. Zgodnie z klasyfikacją wprowadzoną przez Międzynarodowe Towarzystwo Terapii Komórkowej, MSC powinny spełniać trzy warunki: mieć zdolność do wzrostu in vitro w formie adherentnej, posiadać określoną ekspresję antygenów powierzchniowych, takich jak CD13, CD44, CD90, CD73, CD105 przy braku CD14, CD11b, CD79, CD34, CD45 i HLA-DR oraz być zdolne do różnicowania się w tkankę kostną, chrzęstną i tłuszczową.
Na etapie rozwoju płodowego MSC są obecne we krwi płodu (krew pępowinowa), galarecie Whartona, okolicy okołonaczyniowej, błonie podśluzowej, pępowinie, łożysku i płynie owodniowym. W przeciwieństwie do tego, klinicznie stosowane MSC pobrane z krwi pępowinowej i galarety Whartona charakteryzują się łatwą do pobrania odpowiednią ilością materiału bez kwestii etycznych.
Wywołują one efekt immunosupresyjny na limfocyty i hamują proliferację limfocytów T [39]. Powyższe właściwości immunologiczne tych komórek skutkują zarówno brakiem reakcji układu odpornościowego biorcy na przeszczep komórek mezenchymalnych, jak i brakiem reakcji allogenicznych komórek mezenchymalnych na funkcjonowanie w układzie tkankowym biorcy. Uważa się, że komórki macierzyste działają jako lokalny koordynator naprawy tkanek. Naprawa uszkodzonej tkanki odbywa się poprzez regulację endogennych procesów regeneracyjnych, a nie poprzez zastępowanie uszkodzonej tkanki strukturami de novo pochodzącymi z komórek mezenchymalnych. Płodowe MSC mają większy potencjał ekspansji w hodowli in vitro niż dorosłe mezenchymalne komórki macierzyste.
Wielu autorów uważa, że jest to konsekwencja dwóch przejść pierwotnych komórek krwiotwórczych z zarodka do łożyska i z powrotem. Pierwsze przejście, między 4 a 12 dniem embriogenezy, rozpoczyna się przez prymitywną pępowinę, a komórki krwiotwórcze migrują z woreczka żółtkowego do łożyska. Następnie, podczas drugiej migracji, MSC są przekazywane w przeciwnym kierunku. Wracają z łożyska do płodu: do wątroby, a następnie do szpiku kostnego. Naukowcy uważają, że podczas tej migracji komórki mezenchymalne są uwięzione w galarecie Whartona, gdzie pozostają od wczesnej embriogenezy przez cały okres ciąży aż do porodu. WJ-MSC mogą oddziaływać w organizmie dawcy w trzech niezależnych mechanizmach: różnicowania w różne typy tkanek, poprzez efekt immunomodulacyjny oraz poprzez zdolność do regulacji efektów zewnętrznych zachodzących w środowisku MSC, poprzez wydzielanie odpowiednich cytokin i bezpośredni kontakt z innymi komórkami. Zgodnie z najnowszymi doniesieniami naukowymi, za najważniejszą rolę MSC uważa się lokalną koordynację naprawy tkanek. Wynik interakcji między MSC, innymi komórkami i mediatorami regeneracji tkanek może potencjalnie dostosować sygnalizację MSC do zmieniającej się sytuacji. Wykazano jednak, że struktury tworzone bezpośrednio przez komórki potomne pochodzące z MSC stosunkowo rzadko odpowiadają za naprawę uszkodzonego obszaru.
Zastosowanie MSC u pacjentek cierpiących z powodu atrofii endometrium oraz zespołu Asherman’a, pozwoliło na pełne przywrócenie funkcji prokreacyjnej błony śluzowej jamy macicy. Regeneracja endometrium jest procesem trwałym a o skuteczności terapii świadczy fakt, kwalifikacji pacjentek do transferu mrożonego zarodka uzyskanego w programie zapłodnienia pozaustrojowego.
Wyniki naszych wysiłków znalazły uznane przez gremium naukowe i zostały opublikowane w literaturze fachowej.
